Betere wijken dankzij de energietransitie?

Betere wijken dankzij de energietransitie?

Juist in kwetsbare wijken kan de transitie naar aardgasvrij als vliegwiel fungeren voor andere opgaven. Dit blijkt uit de eerste resultaten van het experimentenprogramma Verduurzaming van Kwetsbare Wijken dat Platform31 en Nyenrode met steun van het Programma Aardgasvrije Wijken uitvoeren. Onderzoek onder de vijftien deelnemende gemeenten laat zien dat koppelkansen op het gebied van leefbaarheid, sociale cohesie en werkgelegenheid nu nog beperkt worden verzilverd.

De komende dertig jaar moeten er ruim zeven miljoen woningen ‘van het aardgas af’. Gemeenten hebben de regie in deze wijkgerichte aanpak. Tegelijkertijd werken ze aan het verbeteren van de leefbaarheid van wijken, en maken woningcorporaties renovatieplannen. Het Klimaatakkoord pleit voor het benutten van (mee)koppelkansen bij de transitie naar aardgasvrije wijken. Hoewel de onderzochte koplopergemeenten deze ambitie omarmen, krijgt het opsporen van koppelkansen in de praktijk weinig urgentie. De reden? De transitie naar aardgasvrij is een kostbaar en complex proces met veel onzekerheden.

Spraakverwarring
Een opvallend resultaat is dat partijen in de wijkaanpak vaak een smalle, technische of vakmatige opvatting hanteren van de begrippen duurzaamheid en leefbaarheid. Dit vormt een drempel voor verbinding en werkt spraakverwarring en verkokering in de hand. Het thema aardgasvrij laat zich daardoor niet alleen lastig koppelen met andere duurzaamheidsthema’s zoals energiebesparing, klimaatadaptatie of duurzame mobiliteit, maar ook met sociale opgaven zoals de aanpak van eenzaamheid, werkloosheid of het stimuleren van gezond gedrag. Daarnaast zien we dat de kennis en ervaring van bewoners in de vijftien koplopergemeenten nog beperkt wordt benut.

Leren van elkaar
Om te zorgen dat we met de energietransitie niet alleen duurzame, maar ook toekomstbestendige wijken realiseren, is samenwerking nodig. Daarbij kan veel geleerd worden van eerdere successen met een integrale wijkaanpak – zowel uit ons eigen (recente) verleden als uit het buitenland. Omdat heel Nederland de komende decennia aan de slag gaat met deze wijkgerichte opgaven, is het belangrijk dat gemeenten ook van elkaar leren. Kennisdeling en kennisontwikkeling wordt door Platform31 en Nyenrode ondersteund in de volgende fase van het experimentenprogramma Verduurzaming van Kwetsbare Wijken.

Download de publicatie Betere wijken dankzij de energietransitie?