Door de coronacrisis gaan inwoners van achterstandswijken schulden aan bij woekeraars, vervallen ze in drugshandel en verdwijnen kinderen uit beeld bij hun scholen. Dat stellen vijftien burgemeesters van grote steden. Ze presenterden dinsdag in Den Haag een manifest en vragen om 1,25 miljard euro voor een actieplan dat nog deze zomer van start moet gaan.
Kwetsbare inwoners van de kwetsbaarste woonwijken zijn volgens de burgemeesters het hardst getroffen door de maatregelen rond de lockdown. ‘Er wordt hier maatschappelijke schade aangericht die nog heel erg lang zal doorwerken’, zegt Jan Hamming, burgemeester van Zaanstad. ‘We waren op weg met onze wijken, met vallen en opstaan. Maar alles wat bereikt was, lijkt nu door onze vingers te glippen, als gevolg van corona.’
Hamming en zijn collega’s roepen het kabinet op over de brug te komen. Ze presenteren daartoe dinsdag een manifest aan de bewindslieden Ollongren (Binnenlandse Zaken), Van Engelshoven (Onderwijs) en Blokhuis (Welzijn).
De burgemeesters noemen een aantal verschijnselen: onderwijsachterstanden zijn ‘schrikbarend’ opgelopen, jongeren verliezen op grote schaal hun werk, bewoners gaan ‘informele schulden’ aan bij woekeraars of drugscriminelen, er zijn sterke aanwijzingen dat huiselijk geweld is toegenomen, jongeren zwerven over straat, gewapend met knuppels, het jongerenwerk ziet hen weer afglijden in de drugscriminaliteit.
Uit beeld
Burgemeester Hamming hoorde van een schooldirecteur en van wijkteams dat kinderen uit beeld raken. ‘Het aantal nieuwe aanmeldingen voor de bijstand is enorm. Het gaat om mensen met een uitzendbaan, bijvoorbeeld in de bagageafhandeling op Schiphol, die naar huis zijn gestuurd. We hebben in sommige wijken enorme vechtpartijen gezien tussen jongeren, gewapend met messen. De drugsindustrie in deze buurten is sowieso groot; in de coronatijd is de drugswereld een stuk groter geworden. Dit kunnen we niet op zijn beloop laten, we moeten nu actie ondernemen.’
In het manifest worden ‘onorthodoxe’ voorstellen gedaan. Van zomerscholen en een extra salaris van 5.000 euro bruto voor leerkrachten in achterstandswijken tot voorrang voor bewoners van die wijken bij vacatures. Er bestaat een afspraak tussen kabinet en vijftien grote gemeenten om volgend jaar in de kabinetsformatie een programma Leefbaarheid en Veiligheid op te stellen. Daarop wachten is ‘onverantwoord’ volgens de burgemeesters. Hamming: ‘Als nu niet door het Rijk wordt bijgesprongen, stevenen al die vijftien gemeenten als lemmingen af op een afgrond.’
Lees verder op www.volkskrant.nl
Lees het manifest Kom op voor de meest kwetsbare gebieden (pdf)
Lees ook het blog van Matthijs Uyterlinde Hoog tijd voor slagkracht in de wijk