Indringende adviezen: breng de menselijke maat terug in de wijk

Bewoners en wijkwerkers willen de wijkgerichte aanpak vernieuwen

Het is één van de meest urgente opgaven van dit moment: hoe voorkomen we dat kwetsbare wijken en hun bewoners verstrikt raken in een doolhof van bureaucratie en zo in een negatieve spiraal van onder andere werkloosheid, schulden, eenzaamheid komen? Hoe kunnen we het huidige systeem openbreken, leren van het verleden en in actie komen via een langjarige en lerende wijkaanpak?

Op de drempel van 2021 verschijnen rapporten van drie onderzoekers die op zoek zijn gegaan naar ervaringen en aanbevelingen vanuit de wijk zelf: via bewoners en wijkwerkers die elke dag ervaren waar de huidige aanpak knelt en schuurt. Bevlogen mensen, die persoonlijke verhalen delen en hun blik richten op een toekomst waar iedereen gelijke kansen krijgt. In de wijk, op school, op de arbeidsmarkt en in de maatschappij.

Onderzoek 1: Overbrug de kloof tussen kwetsbare bewoners en de instanties in hun wijk

Bouchra Dibi constateert dat een grote groep kwetsbare bewoners het heeft opgegeven. Zij maken geen gebruik (meer) van het aanbod van de verschillende instanties in de wijk: van jongerenwerk tot schulphulpverlening tot GGZ. Buurtteam, gemeentelijke loketten en de woningcorporatie worden vermeden. Alleen als de juiste professional de juiste snaar weet te raken gloort er hoop, want de behoefte aan hulp is er zeker wél. Wat gaat hier mis? Welke verkeerde aannames worden er aan beide kanten gemaakt? Hoe kunnen we het vertrouwen weer herstellen? Tientallen bewoners en ‘frontliniewerkers’ geven antwoord op deze vragen. Ze willen bijvoorbeeld meer ruimte om af en toe buiten de ‘lijntjes’ te kunnen kleuren, zodat de bewoner centraal staat in plaats van het systeem.

Download hier het onderzoek Overbrug de kloof tussen kwetsbare bewoners en de instanties in hun wijk
Download hier de bijlage Verhalen van bewoners uit de wijk

Onderzoek 2: Groeikracht voor kwetsbare wijken met fantastische mensen

Samen met zestig idee-generators uit Rotterdam en Den Haag heeft Tom Keek onderzoek gedaan naar het rauwe verhaal uit de wijk. Dit is gebundeld in een verkennend essay. In vier werkateliers heeft hij vervolgens prioriteiten bepaald van nieuwe overheidsinterventies voor leefbare steden en veerkrachtige wijken, in het rapport ‘Bouwen aan groeikracht’. Een belangrijke conclusie is dat het oplossen van alléén de deelproblemen in de wijk – woningen bouwen, overlast aanpakken, schulden saneren – niet genoeg impact heeft. Organisaties moeten over de grenzen van hun eigen domein durven te kijken. Bewoners raken nu verstrikt in de veelheid aan loketten en regelingen. Alleen dan kan het slimmer, integraler en innovatiever. Het opzetten van luisterloketten in de wijk, een taskforce ontschot werken en wijkinnovatiebedrijven zullen naar de mening van Tom de groeikracht van de wijk versterken.

Download hier het rapport Bouwen aan groeikracht
Download hier het verkennende essay Leefbare steden, wat werkt

Onderzoek 3: Online dialoog haalt 2831 inzichten van 155 deelnemers op

Wat zijn werkzame principes in kwetsbare gebieden? Dat was de centrale vraag van een online dialoog tussen non-profitorganisaties, bedrijven, gemeenten en andere overheden. De intensieve sessie leverde bijna 3000 adviezen, meningen en inzichten op. In veel van deze reacties klonk door dat samenwerken over grenzen en domeinen heen nog tekortschiet, terwijl dat juist nu zo belangrijk is om tot andere werkwijzen en nieuwe oplossingen te komen. De oogst is een schat aan goede voorbeelden uit ‘kansrijke wijken’ in Nederland en een oproep voor meer ruimte voor de wijkprofessionals, vrijwilligers en actieve bewoners. Deelnemers waren het erover eens dat de overheid echt moet inzetten op een meerjarige aanpak, dus geen projectencarrousel.

Download hier het rapport Inventarisatie van werkzame principes in kwetsbare wijken
Download hier de infographic