Co-creatie in de publieke sector: een reële, maar ingewikkelde praktijk

Co-creatie in de publieke sector: een reële, maar ingewikkelde praktijk

Inwoners, overheden en organisaties werken steeds vaker in co-creatie. Het lijkt inmiddels vanzelfsprekend dat al deze partijen actief hun bijdrage leveren aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Een mooi uitgangspunt en niet meer weg te denken in onze huidige maatschappij. Maar ingewikkeld is het in de dagelijkse praktijk vaak wel. Wat gaat er vóór als inwoners heel andere wensen dan de gemeenteraad blijken te hebben? En hoe overleef je alle bureaucratische hobbels bij het realiseren van iets simpels als lampen in een tunnel?

Onderzoek naar de praktijk van co-creatie tussen ambtenaar en inwoner
In 2016 hebben NHL-Hogeschool en BMC met een vijftal gemeenten[1] onderzocht hoe ambtenaren in de praktijk omgaan met obstakels in co-creatie, om zo handvatten en oplossingsrichtingen te bundelen voor ambtenaren die starten met het samenwerken met inwoners. Dit onderzoek is mede mogelijk gemaakt door financiering vanuit het A+O fonds Gemeenten. De belangrijkste inzichten zijn bijeen gebracht op een eigen website.

De ambtenaar is een eenzame samenwerker
Uit het onderzoek is naar voren gekomen dat ambtenaren in co-creatie vaak ‘eenzame samenwerkers’ zijn: ze zijn heel daadkrachtig in het proces van co-creatie met burgers. Maar daar waar ze hun eigen organisatie en dus hun collega’s moeten betrekken, lopen ze tegen de grootste hobbels aan.
Een tweede obstakel dat in het onderzoek naar voren kwam is de borging van beleid en publieke waarden. Het gaat dan vooral om de vraag wie democratische verantwoording aflegt. Wie heeft de regie over democratie? Wat doe je in co-creatie met de raad en het college? Ook is gebleken dat het zeer lastig is in co-creatie te werken, als er sprake was van grote politieke gevoeligheid en de belemmering van regeldruk. Werken in co-creatie kan dus zeker niet altijd.

Speciaal ontwikkelde landkaart co-creatie geeft richting
Om ambtenaren te ondersteunen in hun zoektocht naar de beste wijze van co-creatie, heeft het A+O fonds in samenwerking met BMC en NHL-Hogeschool op basis van de onderzoeksresultaten een landkaart ontwikkeld. De website bevat allerlei handvatten en geeft richting in hoe om te gaan met de obstakels die ambtenaren tegenkomen in hun tocht naar de ultieme inzet van co-creatie. Op de landkaart kunnen ambtenaren de inzichten uit het onderzoek vinden in handige video’s, zijn achtergrondartikelen verzameld en kunnen ze inspiratie opdoen. De landkaart neemt je mee in paradoxen in publieke waarden, het organiseren van het krachtenveld, de competenties voor co-creaties en succesvolle interventies in co-creatieprojecten. Daarnaast zijn allerlei voorbeelden van werkvormen opgenomen, die ambtenaren helpen te overleven in het krachtenveld, te werken aan competenties voor co-creatie en samen te leren met het team.

[1] Delft, Groningen, Leeuwarden, Tytsjerksteradiel, IJsselstein

Meer informatie via www.aeno.nl