Blog: Een Miljoenennota vol investeringen en uitdagingen. Benut jij de kans in de wijk?

23 september, 2020 - Webredactie

door Jetze van der Ham >>

Het wijkgericht werken heeft altijd een sterke maatschappelijke aanleiding gehad. De twintigste eeuw kende fysieke aanleidingen als de wederopbouw en stadsvernieuwing en sociale aanleidingen als de ontzuiling (wat een impuls was voor de wijkgedachte) en democratisering. In de eenentwintigste eeuw komen nieuwe aanleidingen bovendrijven die een impuls geven aan het wijkgericht werken. Zoals we ook in de Miljoenennota teruglezen moeten onze huizen aardgasvrij worden gemaakt, de zorg in wijkteams steeds beter worden georganiseerd en is er meer aandacht nodig voor ondermijningproblematiek. Op het schaalniveau van de wijk worden oplossingen bedacht voor deze opgaven.

Na het opheffen van het ministerie voor Wonen, wijken en integratie is ook in veel gemeenten de organisatie van het wijkgericht werken veranderd. Deelgemeenten zijn opgeheven, afdelingen wijkmanagement zijn samengevoegd met of verdeeld over beleidssectoren en veel wijkgerichte taken en budgetten zijn naar vakafdelingen overgebracht. Steeds vaker is de wijkmanager niet meer verantwoordelijk voor de uitvoering van het wijkplan, maar voor het samenwerkingsproces binnen en buiten de gemeentelijke organisatie. Bewoners organiseren zich op nieuwe manieren, ook digitaal, wat een andere vraag stelt aan de gemeente om met hen en groepen als sociale ondernemers in gesprek te gaan.

De uitdagingen in de wijk kennen een andere schaal. Het bijbouwen van betaalbare woningen loopt nu vertraging op door de stikstofcrisis. De veiligheidsbeleving lijdt onder phishing en de vestiging van criminele netwerken die de gemeentegrens ver overstijgen. De betaalbaarheid van de zorg vraagt om landelijke regie. Die schaal zien we nu ook terug in de maatregelen die in de Miljoenennota worden voorgesteld. Het lerarentekort, ondermijning, de vertraging in de woningbouw komen aan de orde en iedere Nederlander ervaart deze thematiek – in meer of mindere mate – in de eigen wijk.

Het is dan ook niet gek dat de regering inzet op de problemen die we allemaal herkennen. Tegelijk zal deze inzet landen in de wijken, waar gemeenten aan zet zijn om samenhang en synergie te organiseren. Ook deze Miljoenennota betekent investering in uitdagingen in de gemeenten. Om het maximale rendement uit die investeringen te halen, is samenwerking nodig, misschien wel meer dan voorheen. Het is een kunst om de kansen die iedere wijk te bieden heeft, te benutten. Gelukkig is het een kunst die je samen met je collega’s kunt beheersen.

Er is geen succesformule voor wijkgericht werken, de truc is een werkwijze te kiezen die past bij je eigen gemeente en de uitdagingen waarvoor de wijken staan. Daarbij is het nodig om je eigen rol en die van collega’s in de gemeentelijke organisatie in het aangaan van de uitdaging te bespreken. De werkplaatsen wijkgericht werken die we dit najaar organiseren kunnen daarbij helpen. In de werkplaatsen krijg je handvatten aangereikt waar je in je eigen wijk of beleidsvraag concrete stappen gaat zetten. Of het nu een aardgasvrije wijk, een innovatie in het functioneren van de wijkteams, een ondermijningsaanpak waar de wijk van profiteert of een andere kans voor de wijk is: weet jij die te benutten?

Jetze van der Ham
Projectleider bij Platform31

Dit blog verscheen eerder op www.platform31.nl