Blog: In 2020 werden we allemaal buurtwijs

31 december, 2020 - Webredactie

door Radboud Engbersen >>

Al voor de uitbraak van het coronavirus waren we met velen de buurt in gekropen: als ondernemer, thuiswerker of mobiliteitsbeperkte bewoner. Bedenk alleen al dat Nederland zo’n 1,5 miljoen zelfstandigen zonder personeel telt die veelal vanuit huis of in de omgeving van het eigen huis werken. Ook de ambtenaar werkte een deel van de week in de buurt om zijn beleidsnotitie af te schrijven, want in de kantoortuin van zijn werkgever lukt dat niet. Daarnaast gingen steeds meer mensen hun buurt delen met mobiliteitsarmen die er zijn komen wonen omdat intramurale voorzieningen hun deuren sloten. Het was dus al hartstikke druk in de buurt.

Dieper de buurt in
Corona versterkte niet alleen deze ontwikkeling die al langer gaande was, maar trok ons allemaal nog dieper de buurt in. Wat gebeurde er? Door de uitbraak van het virus keken we met nieuwe ogen om ons heen. Sommige van ons ontwikkelden zich tot natuur-buurtexpert en zagen ineens een zwarte roodstaart wegfladderen. Thuiskoks kwamen onmisbare buurtwinkeltjes op het spoor, én we ontdekten elkaar. Hulptroepen melden zich, welzijnsorganisaties organiseerden vraag en aanbod. Snel, goochem en streetwise boden ze ondersteuning zoals je in vele verhalen op Buurtwijs kan lezen. Oké, laten we het niet te mooi voorstellen, maar zeker is dat we meer oog kregen voor buurtbewoners die het moeilijk hadden. Solidariteit kan zich soms hullen in wolken van abstractie, maar nu was het niet meer lullen maar poetsen.

Zeventien miljoen eigenwijzen
En toen werden we allemaal eigenwijs. We wilden vrijheid, feesten, naar buiten, naar het strand, naar de winkelstraten, naar Schiphol! Groepen kwamen tegenover elkaar te staan. Rekkelijken versus preciezen. ‘Je bent niet goed wijs’, berispte de een de ander bij te weinig afstand in de supermarkt. Hoe gaat dat liedje ook al weer? Zeventien miljoen eigenwijzen op dat hele kleine stukje aarde die schrijf je niet de wetten voor…

Nu, aan het einde van het coronajaar zijn we – als ik de stemming goed peil – neerslachtiger en wijzer geworden. Corona is er nog steeds, wetenschappelijk onderzoek druppelt binnen en we lezen dat we ondanks al onze buurtinspanningen niet hebben kunnen voorkomen dat mensen die op achterstand staan, verder achterop zijn geraakt. Scheidslijnen hebben zich verdiept. Willen we die scheidslijnen slechten dan zijn extra inspanningen en investeringen nodig. Dat hebben we geleerd. In die zin is het positief dat zich een nieuw wijkenbeleid op de ministerie aan het aftekenen is.

Buurtfundamenten
Dat toekomstige wijkenbeleid kan zijn voordeel doen met de in 2020 gelegde buurtfundamenten. We kennen de geografie van onze buurten beter, de ideale wandelroutes en time-out plaatsen, de woningen waar kwetsbare en mobiliteitsarme buurtbewoners wonen. We weten waar noodzakelijke ontmoetingsplekken ontbreken, en welke plekken en organisaties we verwaarloosd en verslonst hebben. Én we weten dat als de nood aan de man komt, we nabije solidariteit kunnen mobiliseren. Dat de snelheid van handelen opgevoerd kan worden en onnodige bureaucratie omzeild.

In 2020 zijn we allemaal buurtwijs geworden. Maar nog niet voldoende. Bedenk dat wijsheid met de jaren komt. Met het verzamelen en delen van verhalen over buurtontwikkeling kan Buurtwijs helpen bij het uitbouwen van die wijsheid. Zoals hoe je een buurtagenda maakt met de best beschikbare kennis, maar wél gedragen door bewoners. Hoe sociale professionals het attent samen leven van verschillende groepen bevorderen, hoe wijkteams de samenwerking met wijkpartijen opzoeken tot voordeel van hun cliënten. Hoe sociaal werkers hun vak methodisch aanscherpen om maatschappelijke vraagstukken effectief te benaderen. En nog veel meer andere zaken. Laat daarom 2021 maar komen!

Radboud Engbersen
Expert sociaal domein, Movisie

Dit blog verscheen eerder op www.buurtwijs.nl