Burgerinitiatief Tussenheid neemt het nooit over

21 april, 2023 - Webredactie

Dit artikel verscheen eerder op www.vng.nl

Gemeentelijke regelgeving en burgerinitiatieven botsen soms, met als gevolg dat inwoners niet (goed) voor elkaar krijgen waaraan lokaal behoefte is. In Hilvarenbeek is daar een oplossing voor bedacht: Tussenheid. ‘Hierdoor kunnen burgers doen waar zij goed in zijn.’

Als inwoners iets van de grond willen krijgen, lopen ze bij de gemeente soms tegen een muur aan. Ze moeten voldoen aan inkoopvoorwaarden, aanbestedingsregels, er moet een subsidieplan komen met bovendien verantwoording over het bestede geld. Met andere woorden: veel bewonersinitiatieven passen niet in de procedures die overheden hebben bedacht. En het lukt gemeenten soms niet om hun inwoners blijvend bij het uitvoeren van beleid te betrekken als ze dat top-down in gang zetten. Met elkaar komen tot structureel kansrijke initiatieven valt dus niet altijd mee.

Inwoners van plattelandsgemeente Hilvarenbeek hebben daar iets op gevonden. Alweer een decennium geleden richtte een groep betrokken burgers met steun van onder meer de gemeente Tussenheid op, een beweging die maatschappelijk, economisch en ruimtelijk beleid verbindt. Tussenheid ondersteunt bewonersinitiatieven en ontzorgt de gemeente. Met als motto: we regelen het gewoon, zoals een van de grondleggers, Wiet van Meel, samenvat. Van Meel: ‘Tussenheid is onderkoepelend, niet overkoepelend. Als groep ondernemende burgers ondersteunt Tussenheid mensen door de benodigde kennis en ervaring te verbinden. Het initiatief blijft altijd bij de mensen uit de buurt of het dorp – Tussenheid neemt het nooit over.

Uit onze inventarisatie blijkt dat de 450 verenigingen en stichtingen in Hilvarenbeek behalve geld, communicatie en vrijwilligers behoefte hebben aan strategische kennis en een integraal loket. Want de gemeente heeft verschillende afdelingen en kijkt daardoor niet altijd integraal naar vraagstukken. Dat hiaat proberen we te verhelpen, om het organiserend vermogen van de gemeente met de samenleving te versterken.’

Haalbaarheid
De ondernemende groep inwoners kijkt naar de haalbaarheid van bewonersinitiatieven en ondersteunt bij het nader uitwerken en realiseren van een projectplan. Niet dat Tussenheid een initiatief afkeurt, stelt Van Meel, ‘maar de voorwaarde is dat een voorstel duurzaam kan worden ingezet, geen commercieel oogmerk heeft, draagvlak heeft in de gemeenschap en zelfstandig kan voortbestaan als het uiteindelijk tot stand is gekomen.’ Een burgerinitiatief heeft blijvend kans van slagen als er een mix van leveranciers/bedrijven, inwoners en partners betrokken is. Ook stuurt Tussenheid erop aan dat elk initiatief een relatie heeft met de overheid, het onderwijs, ondernemers en de omgeving.

Betrouwbaar en betrokken
Voor de gemeente vormt Tussenheid een betrouwbare, betrokken partij, die weet waarover ze het heeft. Dat verlaagt de drempel om bepaalde initiatieven mogelijk te maken of mee te denken hoe het initiatief werkelijkheid kan worden. Het inmiddels opgebouwde Tussenheidfonds maakt overbruggende financiering mogelijk als de gemeente nog bezig is met de subsidieaanvraag of wanneer bedrijven en organisaties die willen meebetalen de middelen nog niet voorhanden hebben. Zo wordt voorkomen dat het lang duurt voordat ideeën om een maatschappelijk vraagstuk op te lossen ook werkelijk tot uitvoering komen.

Lees verder op www.vng.nl