Actieve bewoners, verenigd in het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners (LSA), benoemen de voorwaarden voor een succesvolle weerbare wijkaanpak. Dit is gepresenteerd op het landelijke congres ’Vooruit met de wijk’, georganiseerd door Platform31, LSA, Stedennetwerk G40 en gemeente Groningen. Dit essay is geschreven door onderzoeker Vasco Lub in opdracht van LSA.
Het LSA sprak in 2017 met ruim 100 bewoners en beleidsmakers in kwetsbare wijken tijdens vijf bijeenkomsten door het land over de verschillende wijkaanpakken van gemeenten. Het merendeel van de kwetsbare wijken scoorde in 2017 slechter op het gebied van leefbaarheid dan in 2012, de tijd dat de wijkaanpak nog aangestuurd werd door het Rijk. Dit bleek al in 2017 uit het rapport Kwetsbare wijken in beeld van Platform31.
LSA wilde inzicht in hoe de aanpak van kwetsbare wijken was verlopen in deze jaren zonder expliciet rijksbeleid. Waar maakt men zich zorgen om en wat zijn kansrijke perspectieven die gemeenten met hun stakeholders hebben ontwikkeld? Op het wijkvernieuwingscongres in Groningen benoemde Harrie Bosch, voorzitter LSA, de actiepunten die volgens LSA cruciaal zijn voor een geslaagde lokale wijkaanpak.
–Bewoners moeten het startpunt zijn van de wijkaanpak
Een succesvolle en duurzame aanpak ontwerp je samen met de mensen die wonen in deze wijken. Dit vraagt om innovatieve vormen van het maken van gezamenlijke plannen en een duidelijke rol voor bewonersinitiatieven die publieke taken zelf uitvoeren.
-Het verbeteren van sociaal-economische perspectieven van bewoners moet voorop staan
De wijkaanpak moet weer perspectief opleveren voor alle bewoners in de kwetsbare wijken. Om dit te bereiken moet gezocht worden naar de verbinding tussen het collectieve en het individuele niveau.
– De energietransitie moet worden benut als nieuwe vorm van wijkaanpak
Zorg dat de banen en klussen die deze grote opgave oplevert, terechtkomen bij mensen en organisaties in de wijk. Zorg dat deze transitie wordt benut als vliegwiel voor een brede integrale opwaardering van buurten en wijken.
-Territoriumdrift moet worden voorkomen
Voorkom dat organisaties zich alleen richten op hun eigen handelen en hun eigen (financiële) belang. Deze tunnelvisie van partners in de wijk gaat ten koste van de aandacht voor het functioneren van de wijk als systeem. Nieuwe vormen van samenwerking en samensturing zijn hiervoor belangrijk, waarin de opgave van wijkaanpak belangrijker is dan de belangen van instituties.
-Het Rijk moet haar rol nemen
Voor een succesvolle wijkaanpak hebben we het Rijk nodig bij minimaal de volgende punten 1 – Ze moet bijdragen aan kennisdeling van (het ontwikkelen van) succesvolle (lerende) praktijken. 2 – Ze moet actief beleid voeren voor kwetsbare wijken en haar bewoners. Dat doet ze door beleidsterreinen in samenhang te bekijken en daarin kansen te zien voor de aanpak van kwetsbare wijken (zoals de energietransitie). En door consequent nieuw beleid en stelselwijzigingen te toetsen op de consequenties voor de kwetsbare wijken.
Lees hier het essay Tussen territoriumdrift en burgerkracht: actiepunten voor een weerbare wijkaanpak
Bekijk hier fragmenten terug van het landelijke congres Vooruit met de wijk
