Corona en de lockdown wierpen de burger terug op eigen huis, buurt en wijk. Dat was een ontdekking – de buurt is onze basis! Over het huis gaat het genoeg in de programma’s, maar buurt en wijk moeten met een lampje gezocht worden, aldus de redactie van Sociale Vraagstukken. Zij ploos de verkiezingsprogramma’s uit.
Voor zover er toch iets over wijk en buurt in staat, is het vooral in combinatie met veiligheid. De verkiezingsprogramma’s van VVD, CDA, D66, ChristenUnie, GroenLinks en PvdA vragen om meer wijkagenten – als die niet in het regeerakkoord komen, zijn we bedonderd. Die wijkagenten moeten met name ontsporende jongeren in het oog gaan houden; de VVD wil daarbij meer cameratoezicht, CDA heropvoeding, D66 jeugdwijkagenten, de ChristenUnie samenwerking met zorg en welzijnswerk.
‘Welzijnswerk’ is een woord dat de programma’s, behalve dat van de ChristenUnie, niet heeft gehaald, evenmin als ‘buurthuis’ of ‘maatschappelijk werker’; zelfs het ‘wijkteam’ haalt sporadisch de 800 pagina’s aan politiek gedachtegoed.
Weer investeren in leefbaarheid
Wat is er wel? Behalve de VVD willen alle partijen de wettelijke vaste bijdrage voor de Wmo afschaffen en de gemeenten op dit punt meer autonomie geven, dus ook de vrijheid om voor een inkomensafhankelijke bijdrage te kiezen.
Er is een gedeelde wens (van CDA, ChristenUnie, PvdA, GroenLinks) voor meer wijksamenwerking in de eerstelijnszorg. Om sport en bewegen te stimuleren, vinden de partijen de buurt een dankbaar aangrijpingspunt. Behoud van buurtbibliothekenkrijgt veel steun. En er is een voorzichtig pleidooi om een impuls te geven aan de stadsvernieuwing, waarbij de woningcorporaties weer voor op het toneel mogen staan: alle partijen minus VVD willen dat zij weer mogen investeren in leefbaarheid. Een coalitie lijkt voorts mogelijk voor vermindering of afschaffing van de verhuurdersheffing.
Meer middelen voor het gemeentefonds
De drie decentralisaties blijven als zodanig ongenoemd, wel is er aandacht voor de financiële problemen van veel gemeenten die mede door die decentralisaties zijn ontstaan. Alle partijen, uitgezonderd VVD, willen meer middelen voor het gemeentefonds; het moet gek lopen als dat het regeerakkoord niet haalt. Eenzelfde coalitie wil de gemeente meer ruimte geven om eigen belastingen te heffen. Dat zou een democratische doorbraak zijn.
