In hun streven naar een betere leefsituatie in kwetsbare wijken werken steeds meer gemeenten aan een gebiedsgerichte aanpak. Dit vraagt om integraal werken, waarbij verschillende beleidsdomeinen, budgetten en niveaus (meer) met elkaar worden verbonden. Omdat beleid mensenwerk is, wordt de aanwezigheid van ‘verbindingsofficieren’ binnen gemeenten steeds belangrijker. Platform31 brengt deze verbinders in samenwerking met LPB in beeld in een reeks portretten. Voor dit derde portret spraken we Evelyn Polhuijs, gebiedswerker bij de gemeente Leeuwarden. Evelyn: “Problemen die mensen echt in hun ‘zijn’ raken – dáár wil ik aan werken. Echt interessant vind ik vragen als: hoe is het met het welzijn van bewoners? Voelen ze zich verbonden met de plek waar ze wonen? Hoe willen ze eigenlijk samenleven?”
De wethouder, bewoners en iedereen daartussenin
Als gebiedswerker brengt Evelyn ‘haar’ wijken en structurele problemen in die wijken binnen de gemeente onder de aandacht. Evelyn: “Wat is in het oog springend, wat zijn grote problemen? In mijn gebied waren dat onlangs bijvoorbeeld de jongerenoverlast in coronatijd, waaronder drillraps. Ik heb dan de verantwoordelijkheid en het mandaat om collega’s daarop aan te spreken.” Als een van de weinigen werkt Evelyn op eigenlijk alle niveaus die iets met de wijken en de wijkaanpakken te maken hebben: “Ik praat met de wethouder en bewoners en iedereen daartussenin.” Het belangrijkste niveau vindt ze nog altijd dat van de bewoners, voor wie ze ‘het gezicht en aanspreekpunt van de gemeente’ is. Evelyn is dan ook vaak in de wijk te vinden. Het liefst zoekt ze daar mensen ‘op de bonnefooi’ op en voert ze spontane gesprekjes: “Ik ga bijvoorbeeld graag langs bij een wijkcentrum of bewonersbedrijf, dan heb je de prettigste gesprekken.”
‘Dit willen bewoners’
De signalen die Evelyn tijdens haar aanwezigheid in de wijk opvangt, vormen een belangrijk startpunt van haar werk. Voor een deel is dat werk het behartigen van bewonersbelangen, zoals ze dat bijvoorbeeld deed bij het sloop- en nieuwbouwproject in Heechterp: “Bewoners hebben ook belangen in zo’n project, en in de eerste fase is het dan mijn rol om die te behartigen. Er zijn bijvoorbeeld veel familieverbanden in de wijk, het zou zonde zijn als je daar met sloop en nieuwbouw aan voorbijgaat. Dat soort dingen geef ik dus veel aan: dit willen bewoners.” Ook locatie is daarbij belangrijk, vindt Evelyn. Zo zorgde ze ervoor dat vergaderingen van het projectteam altijd in het wijkcentrum plaatsvonden, en spoorde ze de teamleden aan om ‘eens een rondje door de wijk te lopen’. Verder investeert Evelyn in bewonersparticipatie en -vertegenwoordiging in de wijken waar ze actief is. Als voorbeeld noemt ze de recent ontstane samenwerking tussen het wijkpanel, de wijkvereniging en andere organisaties in de Vrijheidswijk. Als we haar vragen of dit resultaten zijn waar ze trots op terugkijkt, aarzelt Evelyn: “Ik vind dat lastig om te zeggen. Ik sta vooral aan het begin van dingen, geef de aanzet. Ik beschouw het als een succes als mensen aan het einde niet meer weten dat ik erbij betrokken was en echt zelf trotse eigenaar zijn van wat er dan bereikt is. Ik ben blij als mensen elkaar weten te vinden.”
Elkaar weten te vinden
Waar mensen elkaar nog níet weten te vinden, ziet Evelyn een taak voor zichzelf. Zo zag ze onlangs bijvoorbeeld dat meerdere partijen aan het werk waren in hetzelfde stukje openbare ruimte in één van de wijken, en daarbij niet samenwerkten: “Die partijen wisten elkaar niet te vinden, dat geeft dan extra overlast voor bewoners. Ik zag dat en heb ze toen met elkaar in contact gebracht.” Ook als het gaat om initiatieven in de wijk brengt Evelyn regelmatig mensen met elkaar in contact, bijvoorbeeld als de activiteiten vergelijkbaar zijn: “Als ik zie dat initiatieven hetzelfde zijn, zeg ik meestal: ga even met elkaar om tafel zitten.” Vaak blijkt dat voldoende, maar soms is er wat extra betrokkenheid en overtuiging nodig. Daarbij gebruikt Evelyn ook bepaalde gesprekstechnieken, waarvan ze sommige tijdens haar vorige werkervaringen heeft geleerd: “Ik heb in het verleden een tijdje als fitnessinstructeur gewerkt, dan leer je wel hoe je mensen moet motiveren tot iets waar ze geen zin in hebben, haha. Verder benadruk ik de gezamenlijke belangen, probeer ik het punt van mensen te erkennen zonder een kant te kiezen – dat soort technieken.”
Waardevolle initiatieven en opgestuurde rekeningen
Ook het zoeken naar financiering – “lobbyen en bij elkaar fietsen” – voor projecten in de wijken is onderdeel van Evelyns werk. Vaak gaat het om relatief kleine bedragen waarmee je wél veel voor bepaalde projecten en de wijk kunt betekenen, vertelt ze. Als voorbeeld noemt Evelyn een bewonersinitiatief van een weggeef- en werkplaats waar mensen in een kwetsbare positie vrijwilligerswerk doen. Evelyn: “Dat initiatief was waardevol voor de wijk. Op een gegeven moment moesten ze verhuizen, en daarvoor was er een afvalcontainer nodig. De kosten van die container waren echt een probleem. Toen heb ik geholpen door die voor mijn rekening te nemen, waardoor het initiatief een volgende stap kon zetten.” Voor deze kleine kostenpost was formeel geen budget beschikbaar – iets waar Evelyn vaker tegenaan loopt: “Geld zit soms zo vast, zeker als het om kleine bedragen gaat. Het is natuurlijk een moeilijk vraagstuk, maar ik zou heel graag zien dat budgetten minder kokers en schotten hebben.”
Schurende rollen en het belang van collega’s
Naast haar werk als gebiedswerker hield Evelyn zich tot januari 2021 ook als projectleider bezig met een visie voor de versterking van de sociale basis in Leeuwarden. Vanuit die functie heeft ze soms een heel andere rol in de wijk dan vanuit haar functie als gebiedswerker. Dat levert situaties op die het belang van goede samenwerking met collega’s voor Evelyn extra duidelijk maken: “Als projectleider moet ik soms gesprekken met partijen in de wijk voeren die gaan over rechtmatigheid, bijvoorbeeld rondom subsidies. Als het om een partij gaat waarmee ik ook samenwerk als gebiedswerker, probeer ik daar soms een collega voor in te schakelen. Die procesrol, die relatierol, is voor mij dan toch te belangrijk; ik wil dat vertrouwen niet schaden. Ik heb een relatie met ze te onderhouden en ik heb ze nodig in een gebied. Dat zeg ik dan ook heel open: omdat wij deze relatie hebben, komt een collega van mij hierop terug.” Voor dit soort samenwerkingen is het wel nodig dat Evelyn haar collega’s goed meeneemt in haar actuele werk: “Een goede afstemming over wat er gebeurt in de wijken en dorpen en je collega’s meenemen in wat je doet is daarom heel erg belangrijk. Je moet alleen kunnen werken, maar het niet willen.”
Dit profiel is geschreven door Simone ’t Hooft en verscheen eerder op www.platform31.nl
Portrettenreeks ‘Verbinders in gebiedsgerichte aanpak’
In een gebiedsgerichte aanpak worden meerdere opgaven in het betreffende gebied in samenhang aangepakt. Daarbij werken alle belanghebbende partijen integraal samen: de gemeente, maatschappelijke organisaties en bewoners om de leefsituatie van de wijk en hun bewoners te verbeteren. Deze manier van gebiedsgericht werken betekent voortdurend verbindingen leggen, onderhouden en benutten. Platform31 brengt deze verbinders in samenwerking met LPB in beeld in een reeks portretten. Wie zijn deze verbinders, en wat zijn hun kwaliteiten? Hoe dragen zij bij aan samenhang tussen diverse thema’s en gemeentemedewerkers in een gebiedsgerichte aanpak? En hoe kunnen gemeenten ervoor zorgen dat ze hun (verbindende) werkzaamheden optimaal kunnen uitvoeren?
