Rooilijn bracht eind 2019 een themanummer over de mythe van participatie uit, in samenwerking met het NWO Surf R-LINKproject. Is het een verhaal uit onbepaalde tijd met vreemde wezens die dingen doen die gewone mensen niet doen en niet kunnen? Misschien is meepraten en meebeslissen door burgers inderdaad een mythe: wordt er veel over geschreven, gedacht en gelezen maar zijn gewone stervelingen er nauwelijks toe in staat. We ploeteren ladder op en af maar het leidt tot weinig. We kunnen ook optimistischer zijn, zoals Max Smit in het interview. Hij stelt dat participatie pas net echt begint te worden; dat we aan het begin staan van een wezenlijke verandering in het denken én handelen van bestuurders, ambtenaren en burgers. Ilse van Rijsingen beschrijft hoe Brabant experimenteerde bij de ontwikkeling van de Omgevingsvisie met een groep pioniers. Martijn Koster wijst op de rol die brokers, bemiddelaars tussen groepen mensen, kunnen spelen.
Voorbeelden roepen echter ook vragen op, bijvoorbeeld over representativiteit. Wie doet mee en wie niet? Fundamenteler is de vraag of wat gezegd wordt ook wordt gehoord en of we voldoende tegengeluiden opsporen. Aan het eind van elk traject, participatief of niet, wordt een besluit genomen en leggen bepaalde belangen het af. Om daar recht aan te doen en verantwoording over af te leggen, vraagt luistervermogen. We moeten nog veel leren. Waar het toe leidt en of daarmee grote opgaven als de energietransitie en klimaatadaptatie opgelost worden, weten we niet. Maar niets doen, is geen optie. Wijsheid zit in het handelen. Ja, we kunnen filosoferen hoe het beter kan. Maar lezen, schrijven en denken is niet genoeg. Uiteindelijk moeten we kritisch en reflectief tot handelen overgaan en er het beste van maken. Hoe het allemaal precies moet, valt niet vanaf de zijlijn uit te vinden. Lees nog één keer over participatie, denk er het jouwe van en ga dan met al je wijsheid de mythe te lijf.
Dit artikel verscheen eerder op www.Rooilijn.nl . Lees daar het hele themanummer (#3 2019) over participatie.
En bezoek 23 januari Pakhuis de Zwijger voor een avond over De mythe van participatie