Om meer regie te nemen in de volkshuisvestelijke opgave en de inrichting van Nederland, presenteert minister Hugo de Jonge aankomende periode de Nationale Woon- en Bouwagenda met zes onderliggende programma’s. Hierin worden woningbouw, de huisvesting van aandachtsgroepen en ouderen, leefbaarheid en verduurzaming nader uitgewerkt. Daarnaast worden ook twee ruimtelijke programma’s gepresenteerd die ingaan op de daadwerkelijke inrichting van Nederland en de keuzes die voorliggen op onder andere woningbouw, infrastructuur, natuur, klimaat, energie en economie.
Met deze programmatische aanpak wordt directer ingezet op concrete doelen, monitoring en sturing. Op basis hiervan kan het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties goede afspraken maken met betrokken partijen, waarbij iedereen zijn eerlijke aandeel neemt in het oplossen van volkshuisvestelijke en ruimtelijke opgaven.
Volkshuisvesting
Voor het kabinet heeft Volkshuisvesting prioriteit. Door de enorme schaarste is een eerlijker verdeling van de woonruimte gewenst. Met meer regie en tempo wordt de woningbouw deze kabinetsperiode verhoogd naar 100.000 woningen per jaar. Daarbij komt er ook meer sturing op de kwalitatieve opgave: passend bij de woonwensen en – behoeftes van mensen en zoveel mogelijk betaalbaar.
In de eerste helft van maart 2022 wordt de Nationale Woon- en Bouwagenda en het programma Woningbouw gepresenteerd. Hierin wordt beschreven op welke manier de woningbouw versneld wordt en hoe de woningvoorraad past bij de woonwensen. Naast het programma Woningbouw wordt er gewerkt aan vijf programma’s rondom wonen, betaalbaarheid, leefbaarheid en verduurzaming. Begin april komt het programma Een thuis voor iedereen, dat ingaat op de huisvesting van aandachtsgroepen. Daarna volgt het programma Betaalbaar wonen dat inzet op het beperken van te hoge woonlasten en de bescherming van kopers en huurders tegen excessen op de woningmarkt. Het programma Verduurzaming gebouwde omgeving gaat onder meer in op isolatie en de warmtetransitie. Vanuit het programma Leefbaarheid en Veiligheid wordt in de 16 kwetsbare gebieden langjarig ingezet op leefbare en veilige wijken, zodat er een beter perspectief ontstaat voor de inwoners op het vlak van onder andere wonen, onderwijs, armoede en gezondheid. Om het toenemend aantal ouderen te voorzien van passende huisvesting en de doorstroming op de woningmarkt op gang te bevorderen, komt er een programma Wonen en ouderen.
Leefbaarheid en veiligheid
In een aantal kwetsbare gebieden in Nederlandse steden stapelen problemen op het gebied van onderwijs, werkloosheid, armoede, gezondheid, wonen, veiligheid en georganiseerde en ondermijnende criminaliteit. Tegelijkertijd zien we dat de gevolgen van de corona-pandemie zich juist in deze gebieden in volle hevigheid voordoen. Dit zet de leefbaarheid onder druk. De verschillen met andere gebieden worden verder uitvergroot. Gemeenten en de lokale partners die in deze gebieden werkzaam zijn kunnen deze problematiek niet alleen oplossen. Hier ligt ook een verantwoordelijkheid bij de rijksoverheid.
Om te voorkomen dat deze kwetsbare gebieden en de bewoners verder achterop raken is een gebiedsgerichte, langjarige inzet nodig van de rijksoverheid, betrokken gemeenten en maatschappelijke en private partners. Het Kabinet start voor deze gebieden het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid en bouwt hierbij voort op de aanzet en rijksinzet, zoals die in 16 stedelijk vernieuwingsgebieden in 15 gemeenten inmiddels is gedaan. Publiek-private allianties zijn gericht op het stellen van gezamenlijke ambities en doelen voor leefbare en veiligere wijken. De aanpak wordt gekenmerkt door een gezamenlijke inzet, voor en met bewoners, zodat er voor hen een beter perspectief gaat ontstaan in de samenleving.
Vanuit het programma wordt ingezet op drie actielijnen, die onderling met elkaar samenhangen en in de uitvoeringspraktijk vragen om een integrale, domein overstijgende inzet.
- Verbeteren van de fysieke leefomgeving: In de actielijn fysieke domein is de inzet gericht op een buurt met meer kwalitatief goede, veilige en duurzame woningen in een leefomgeving waar het veilig wonen, werken en leren is en die uitnodigt tot ontmoeten en bewegen. Het Volkshuisvestingsfonds is hierbij een belangrijke bouwsteen.
- Perspectief bieden: De tweede actielijn is het sociaal-economische domein, waarbij het accent ligt op het creëren van voorzieningen die in deze gebieden kinderen en jongeren kunnen helpen om hun talenten te ontwikkelen, bijvoorbeeld door het tegengaan van schooluitval, of het stimuleren van kleinschalige vakopleidingen en aandacht voor opleidingen die goed aansluiten op de arbeidsmarkt. Ook de rijke schooldag kan hiervan een voorbeeld zijn. Op het terrein van werken gaat het om meer mensen begeleiden naar werk, het aantal problematische schulden terug te dringen en het ondersteunen dat mensen naar elkaar omzien. Met deze verbeteringen op de terreinen wonen, werken en leren dragen we in preventieve zin ook bij aan het terugdringen van gezondheidsachterstanden in deze gebieden.
- Vergroten van de veiligheid: Een integrale aanpak op deze domeinen draagt tenslotte bij aan -en dat is de derde actielijn in het programma- een preventieve aanpak, waarbij wordt voorkomen dat jongeren afglijden in de criminaliteit en deze gebieden weerbaarder worden tegen georganiseerde en ondermijnende criminaliteit. Repressie en preventie zijn beide nodig.
De minister van Volkshuisvesting neemt de coördinatie van het Nationaal programma Leefbaarheid en Veiligheid op zich. Bij het uitwerken van het programma werkt het ministerie nauw samen met de vijftien gemeenten met een stedelijk vernieuwingsgebied én de bewindspersonen van OCW, SZW, JenV en VWS.
Meer informatie
In de kamerbrief van 14 februari 2022 staat meer informatie over de Nationale Woon- en Bouwagenda en de acht programma’s op volkshuisvesting en ruimtelijke ordening. In de Kamerbrief wordt ook kort ingegaan op overkoepelende thema’s zoals wetgeving, de rol van corporaties in relatie tot de afschaffing van de verhuurdersheffing, de inzet van rijksvastgoed en de capaciteit in de bouwsector.
Download ‘Kamerbrief over portefeuille Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening’
