Dit artikel van Kasper Baggerman verscheen eerder op www.stadszaken.nl
‘Dicht de kloof’, luidt de oproep van burgemeesters van vijftien steden aan de Tweede Kamer. De steden willen een meerjarig nationaal herstel- en perspectiefprogramma ‘Leefbaarheid en Veiligheid’ voor ’s lands kwetsbaarste wijken. De coronacrisis houdt het hardst huis in deze gebieden. Jaarlijkse investeringen van 500 miljoen euro moeten het tij keren. ‘We hebben een generatie nodig om dit goed aan te pakken.’
Woensdag presenteerden de burgemeesters Halsema van Amsterdam, Aboutaleb van Rotterdam, Buma van Leeuwarden, Hamming van Zaanstad, Weterings van Tilburg, Schuiling van Groningen en Van Zanen van Den Haag hun plannen namens de vijftien burgemeesters en een breed palet aan maatschappelijke organisaties aan de fractievoorzitters Tweede Kamer.
De leefbaarheidsaanpak moet samen met gemeenten en met bewoners worden uitgevoerd, in een langjarige aanpak, aldus de burgemeesters en hun partners.
Steunpilaar voor de plannen is het inmiddels een decennium lopende Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ). Met een sociale en fysieke aanpak werken Rijk, de gemeente Rotterdam en maatschappelijke organisaties hier aan het verbeteren van de leefbaarheid. School, werk en wonen staan centraal. Marco Pastors, directeur NPRZ: ‘Je moet langjarig en met doelgerichte interventies heel dicht bij de mensen zitten. Met de juiste partijen, begin niet voordat je de relevante partners uit je stadsdeel aan boord hebt.’
Vooralsnog is Rotterdam-Zuid het enige gebied in Nederland waar het Rijk structureel in de leefbaarheid investeert. Als het aan de vijftien burgemeesters ligt verandert dat binnenkort.
De opgave is urgent, aldus de burgemeesters. Eén miljoen Nederlanders in zestien kwetsbare gebieden (‘stedelijke vernieuwingsgebieden’ in BZK-terminologie) hebben herstel en perspectief nodig, zodat hun woongebieden niet verder achterop raken bij de rest van het land. De afgelopen jaren stegen de leefbaarheidsscores door heel Nederland, maar in deze gebieden bleven ze achter.
Door corona dreigt nu zelfs terugval. Ook in Rotterdam Zuid, waar de het afgelopen decennium behaalde successen door de crisis op glad ijs staan. Ter indicatie: de bijstandscijfers stegen er met acht procent, tegenover een landelijk gemiddelde van ruim drie. ‘We zijn teruggezet in de tijd’, zegt Pastors. ‘Maar de mensen die we eerder aan het werk kregen, hebben nu wel een betere startpositie. Stel je voor dat we níet die tien jaar verbetering hadden gehad… De netwerken en structuren die we de afgelopen tien jaar hebben opgezet helpen ook bij het herstel. We zitten nu met werkgevers aan tafel om ervoor te zorgen dat als de banen weer komen de mensen in deze wijken eens een keer vooraan staan in plaats van achteraan. Dat gesprek is goed te voeren omdat iedereen elkaar inmiddels kent.’
Gestapelde problematiek vergt lange adem
Eerder deed het Rijk al een aanzet tot een grootschalige nationale leefbaarheidsaanpak met het Volkshuisvestingsfonds. Met deze pot van 450 miljoen euro, opgetuigd in opdracht van de oppositie, kunnen gemeenten investeren in de (vooral fysieke) leefbaarheid in probleemwijken. De zestien stedelijke vernieuwingsgebieden krijgen voorrang bij het verdelen van de gelden. In augustus wordt bekend wie wat ontvangt.
Vooralsnog is het fonds echter incidenteel van aard. De burgemeesters pleiten nu voor een langjarige structurele aanpak, waarbij elk jaar 500 miljoen euro wordt verdeeld.
Lees dit artikel verder op www.stadszaken.nl
