Samen leren en werken aan opgaven Leefbaarheid en Veiligheid

Het verbeteren van de leefbaarheid in gebieden waar sprake is van een combinatie en cumulatie van opgaven staat hoog op de agenda. In 16 stedelijke vernieuwingsgebieden is een uitgebreide analyse van de opgaven gemaakt, steeds meer gemeenten willen met een integrale aanpak aan de slag gaan, de Dag van de Buurt telde meer dan 1000 deelnemers en WijkWijzer (www.wijkwijzer.org) werd recent gelanceerd als platform voor leefbare en veilige wijken. Het leeraanbod voor bestuurders, beleidsmakers, professionals en bewoners die wonen in of werken aan wijken en buurten met leefbaarheids- en veiligheidsopgaven is omvangrijk, maar niet altijd actueel en passend bij de leerbehoefte. Movisie en Platform31 inventariseerden 7 prioritaire leervragen en doen een voorstel voor de organisatie van een leernetwerk.

Bundeling van gebiedsgerichte leervragen en beschikbaar aanbod
Waar moet dit leernetwerk zich op richten en hoe kan het leren worden georganiseerd? In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties (BZK) inventariseerden Movisie en Platform31, in samenwerking met het Landelijk Platform Buurtgericht werken en LSA Bewoners, vraag en aanbod. Allereerst verkenden we het kennis- en leeraanbod van kenniscentra en werd overzicht geboden van bestaande leeractiviteiten rond de gebiedsgerichte aanpak van leefbaarheid en veiligheid.

In een iteratief en interactief proces is vervolgens de leerbehoefte van uiteenlopende doelgroepen – zoals bestuurders, beleidsmakers, wijkprofessionals en bewoners – op alle relevante aspecten van leefbaarheid en veiligheid opgehaald onder ruim 100 respondenten. De inventarisatie reikt zeven prioritaire leervragen aan. Dit zijn de meest significante en actuele leefbaarheids- en veiligheidsopgaven in wijken en buurten.

  1. Wat zijn werkzame elementen in het versterken van de leefbaarheid en veiligheid van wijken of buurten en hoe brengen we die in de praktijk?
  2. Hoe kan groeiende tweedeling en segregatie binnen steden worden teruggedrongen en de kansengelijkheid van bewoners worden vergroot?
  3. Hoe versterk je de sociale draagkracht van een buurt?
  4. Hoe realiseer je een integrale gebiedsgerichte aanpak waarin preventie en repressie samenkomen?
  5. Hoe herstellen we het vertrouwen van bewoners in instituties en creëren we verbinding in de wijk?
  6. Hoe versterk je de gemeenschapskracht in de buurt, zodat bewoners als partner samenwerken aan wijkverbetering?
  7. Wat is het effect van corona op leefbaarheidsopgaven in kwetsbare wijken en hoe kunnen deze worden beperkt?

In deze zeven rode draden komen verschillende domeinen, schaalniveaus en doelgroepen samen. De inventarisatie maakt echter duidelijk dat leren in de huidige praktijk hoofdzakelijk binnen het eigen domein en/of het eigen netwerk plaatsvindt. De noodzaak om domeindoorsnijdend samen te werken groeit, maar integraal leren en samenwerken komt nog beperkt van de grond. Dit vraagt om nieuwe werkwijzen en vormen van leren: tussen beleid en samenleving, tussen disciplines en schaalniveaus.

Inhoudelijke lacunes in het leren
Op basis van de inventarisatie van vraag en aanbod en daaruit gedestilleerde prioritaire vragen is duidelijk rond welke opgaves er nog inhoudelijke lacunes zijn die in het voorgestelde leernetwerk kunnen worden uitgediept. Vijf onderwerpen vragen om verdiepend en vernieuwend aanbod, dat erop gericht is onderling leren en kennisdeling te stimuleren. Deze worden momenteel uitgewerkt in een concreet leeraanbod. Via WijkWijzer is hier binnenkort meer informatie over te vinden.

Uitwerking van het Leernetwerk Leefbaarheid en veiligheid
Voor de ontwikkeling van het Leernetwerk Leefbaarheid en Veiligheid wordt voorgesteld een coördinatieteam te organiseren rond WijkWijzer. Dit coördinatieteam draagt niet alleen zorg voor het matchen van leer- en kennisvragen van doelgroepen van het leernetwerk met het bestaande aanbod, maar ondersteunt ook bij nieuw te ontwikkelen leer- en innovatieaanbod. Een derde functie is het zelf ontwikkelen en opzetten van leeractiviteiten van het Leernetwerk Leefbaarheid en Veiligheid rondom de prioritaire leervragen.

Het leernetwerk wordt gevormd door bijdragen van verschillende partijen binnen en buiten het consortium van platform WijkWijzer. Het afgelopen jaar zijn al diverse leeractiviteiten gestart, zoals de Buurtmakers Academie en de sessies rond gebiedsprofielen en buurtagenda’s. Op WijkWijzer is het aanbod terug te vinden, evenals de werkwijze om nieuw aanbod toe te voegen.

Bekijk een eerste impressie van het bestaande aanbod: 
→ Naar Wijkwijzer

Bijlagen