Brede steun voor wet maatschappelijk initiatief

Brede steun voor wet maatschappelijk initiatief

Veel politieke partijen zijn voorstander om maatschappelijke initiatieven in de wijken met landelijke wetgeving te ondersteunen. Dat bleek tijdens het politieke debat ‘Maak je punt!’ van LSA Bewoners op 17 februari in Pakhuis De Zwijger in Amsterdam. Actieve bewoners gingen – aan de hand van vier thema’s – met tien (kandidaat) kamerleden in debat.

Met de verkiezingen voor de Tweede Kamer in aantocht organiseerde LSA Bewoners, net als vier jaar geleden, een politiek debat met (kandidaat) kamerleden. De inzet van LSA Bewoners is onveranderd: actieve bewoners in de wijken moeten meer zeggenschap krijgen. In Pakhuis De Zwijger in Amsterdam bespraken de bewoners eerst zelf welk punt zij tijdens het politieke debat wilden maken. De kamerleden die al aanwezig waren, luisterden met aandacht naar hun inbreng. Bij de thematafel buurtrechten liet Corrie van Brenk (50PLUS) zich verleiden al een reactie te geven: haar partij is voor meer zeggenschap voor bewoners.

Vier jaar geleden waren veel politieke partijen al voorstander om actieve bewoners meer zeggenschap te geven. Alleen PvdA en GroenLinks spraken zich tijdens het LSA-debat in 2012 uit om die in buurtrechten vast te leggen. In de afgelopen vier jaar zijn de eerste stappen gezet. De PvdA diende in september 2015 een voorstel in om te experimenteren met buurtrechten, al haalde dat geen meerderheid. GroenLinks kreeg het samen met de PvdA wel voor elkaar om de bewoners meer rechten te geven in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). ChristenUnie heeft samen met de PvdA eind vorig jaar in een initiatiefnota voorstellen gedaan om bewoners meer zeggenschap te geven over hun omgeving.

Sprong voorwaarts
Volgens waarnemend directeur Thijs van Mierlo van LSA Bewoners gaan deze initiatieven nog niet ver genoeg. Volgens hem moet de politiek een sprong voorwaarts maken. Hij daagde de aanwezige (kandidaat) kamerleden uit om in de komende regeerperiode een initiatiefwet ‘stimulering maatschappelijk initiatief’ in te dienen. Die wet kan ook tijdelijk zijn. “Veel partijen benadrukken het belang van maatschappelijke initiatieven, maar zijn ook terughoudend om bewoners in de wijk rechten te geven. Daardoor gaat er in buurten veel energie verloren, en dat is doodzonde. Ik weet dat het veel werk is om een initiatiefwet te schrijven, maar u heeft als kamerlid wel de kans om dit te doen.”

Uit een kort rondje langs de tien deelnemende politieke partijen, bleek dat een ruime meerderheid dit voorstel steunt. Alleen de VVD, voorstander van een kleine overheid, ziet andere mogelijkheden dan een wet om bewoners te ondersteunen. Ook de SP wil zeggenschap niet bij wet regelen, maar overweegt een tijdelijk wet wel te steunen. GeenPeil neemt geen stelling, maar laat de keuze over aan de kiezer: als een meerderheid voor is, is de partij voor. PvdA-kamerlid Grace Tanamal, die na de verkiezingen niet in de Tweede Kamer terugkeert, is blij met de brede steun. “Ik vind wél het jammer dat die steun er niet was, toen we ons voorstel over buurtrechten indienden.” GroenLinks is het daarmee eens. Linda Voortman: “Wij zijn er altijd al voor geweest om burgers dezelfde rechten geven als de gemeente.”

Naast buurtrechten is de wijkaanpak een belangrijk politiek onderwerp voor actieve bewoners. In zijn inleiding over dit thema betoogde Jeffrey Davidsz van stichting BewonersBedrijf Nieuwland i.o. dat in de wijkaanpak vier acteurs een rol hebben. Hoofdrolspelers zijn de bewoners, die samen met de centrale overheid, gemeenten en corporaties aan de wijk werken. Het succes van de wijkaanpak ligt in een integrale samenwerking tussen alle acteurs, benadrukt Davidsz. Dat mag niet verloren gaan door beleid van het kabinet. “Vergelijk het met een auto die goed onderhouden is. Je kan een keer een onderhoudsbeurt overslaan, en wellicht een tweede keer, maar op een gegeven moment staat de auto stil.”

Investeringen in de wijk
Een mogelijke oplossing: er moet een nationaal investeringsprogramma voor aandachtswijken komen. Over deze stelling waren niet alle partijen het eens. De SP vindt dat de verhuurdersheffing voor corporaties een investeringsplicht (voor de wijken) moet worden, en wil een fonds voor buurten waar gemeenten aanspraak op kunnen maken. Volgens een bewoner uit de zaal moet het geld niet naar de gemeente, maar direct naar de bewoners. “Waarom moet er een bestuurslaag tussen? Bewoners kunnen zelf heel goed uitleggen wat er nodig is.” Andere partijen, zoals Forum voor de Democratie en de Piratenpartij, vinden ook dat het budget rechtstreeks naar de wijk moet gaan.

Volgens het CDA draait het vooral om vertrouwen. “Zonder vertrouwen in bewoners komen er geen initiatieven van de grond. Zij moet een gelijkwaardige gesprekspartner zijn van de gemeente,” aldus Barbara Gardeniers.

Bemoei je ermee!
Na de discussies over de vier thema’s en bijbehorende stellingen, kregen alle (kandidaat) kamerleden nog tien seconden om hun boodschap uit te dragen. Dilan Yesilgoz-Zegerius (VVD), geen voorstander van buurtrechten, sprak de bewoners in de zaal wel aan. Dat deed ze kort, maar krachtig: “Bemoei je ermee!”

Dit verslag verscheen eerder op www.lsabewoners.nl