Bewoners en ondernemers
>>door: Martin van der Maas
Klinkt de titel vertrouwd? Je hoort en ziet deze uitspraak zo vaak, dat het niet meer opvalt. Maar je zou vreemd opkijken als iemand zou praten over ‘bewoners en boekhouders’, of ‘bewoners en verplegers’. Ten opzichte van alle andere manieren om aan de kost te komen, hebben ondernemers een streepje voor. Bij participatieprocessen genieten ze vaak een status aparte, zelfs als ondernemers ook bewoners zijn. Omdat ze goed voor zichzelf opkomen, maar ook omdat gemeenten ze belangrijk maken. De liefde komt van twee kanten.
Deze liefdesverklaring is eigenlijk vreemd, want echte ondernemers willen juist zo min mogelijk met de overheid te maken hebben. Met name veel winkeliers gedragen zich niet als echte ondernemers, maar genieten wel deze status.
Wie breder kijkt, ziet dat veel bewoners ondernemen. Dat gebeurt niet altijd commercieel. Een bewoner die een evenement organiseert of een ouderenbond runt, onderneemt ook. Dat vraagt durf en initiatief, dat draagt financieel risico. Dat is dus ondernemen, maar wordt er meestal niet toe gerekend. Bovendien: elke bewoner is een potentiële ondernemer. Een gemeente die ondernemerschap een warm hart toedraagt, moet dus juist alle bewoners aanspreken, niet alleen degenen die al ondernemer zijn en een beschermde status proberen te verkrijgen.
Wanneer gevestigde ondernemers onevenredig veel invloed krijgen, dan holt dat onze democratie uit. Dat zie je in het groot, als Shell meeschrijft aan Brusselse regelgeving, en in het klein, als de wethouder inniger relaties onderhoudt met de ondernemersvereniging dan met de bewonersvereniging. Het voedt het gevoel van veel burgers dat ze niet serieus worden genomen en dat verkiezingen de inner circle toch niet zullen doorbreken.
Ik vergeef het de lezer die hier vindt dat ondergetekende wel erg gemakkelijk praat over de banenscheppers van onze samenleving. De dominant geworden economische bril op de werkelijkheid en de endemisch geworden angst voor werkloosheid hebben van ondernemers inderdaad halve heiligen gemaakt. Want leefbaarheid begint bij banen. Daarbij zien we over het hoofd dat ondernemers niet streven naar banen, maar naar winst. Ze streven juist naar zo min mogelijk werknemers.
Maar de status aparte voor ondernemers doet vooral andere bewoners tekort. Leraren zorgen voor kennisoverdracht. Boekhouders zorgen voor financiële orde. Vuilnismannen zorgen voor hygiëne. Wat heb je aan een baan als je stad een puinhoop is en je in het ziekenhuis niet wordt geholpen? Zonder economie geen leefbaarheid, zonder leefbaarheid geen economie.
Ondernemers zijn volwaardige burgers. Niet minder, maar ook niet meer dan dat. Bezigheden zijn gelijkwaardig aan elkaar, samen houden wij de samenleving in balans. Daarom pleit ik ervoor om bij participatieprocessen en belangenafwegingen nog slechts te spreken over burgers. One man, one vote: niet alleen bij verkiezingen, maar ook de dagen ertussenin.
Martin van der Maas
Wijkmanager Gemeente Den Helder
