Verschillende perspectieven
door Floortje Verheul >>
Soms schrijf ik ’s nachts wel drie blogs. Niet letterlijk maar in mijn hoofd. Ooit heb ik ergens gelezen dat je ’s nachts, wanneer je net wakker bent na een droom, het meest creatief bent. Wanneer ik dan de volgende morgen achter mijn laptop of bureau zit en deze ideeën wil uitwerken, gebeurt er iets grappigs, of eigenlijk: er gebeurt niets! Ik kom niet tot schrijven! Dat is grappig, omdat ik nadat ik een zin heb opgeschreven, in een volgende gedachte deze weer ontkracht. Op zichzelf vind ik dat een kwaliteit van mij. Ik kan goed een situatie vanuit verschillende invalshoeken bekijken en mezelf makkelijk in andermans perspectief plaatsen. Als je er vanaf een andere kant naar kijkt – zie je daar ga ik al – loop ik er zelf ook wel eens tegenaan. Concreet voorbeeld: deze blog komt niet tot stand.
Wetenschappelijke revoluties
Dit doet me denken aan de bovenstaande afbeelding. (Het gebeurt weer in mijn hoofd!). Wat ziet u daar? De kop van de blog heeft wellicht al verraden dat je verschillende perspectieven hebt. In dit geval zie je of de haas of de eend. Je kunt ze ook allebei zien, maar nooit tegelijk. Hier zit een filosofische theorie achter van Thomas Kuhn over wetenschappelijke revoluties. In het kort: (wetenschappelijke) revoluties ontwikkelen zich nooit lineair, maar gefragmenteerd. Het oude wereldbeeld vertoont steeds meer anomalieën tot het vervangen wordt door een nieuw wereldbeeld. Een voorbeeld hiervan is de copernicaanse revolutie.
Gestaltswitch
De haas/eend representeert zo de “gestaltswitch” die gemaakt wordt tussen deze twee wereldbeelden. Als je in een ander perspectief zit, spreek je letterlijk een andere taal. Leuk aan deze metafoor vind ik dat er geen goed of fout in zit alleen anders. Het helpt mij binnen de gemeente dit in het achterhoofd te houden. Het ene perspectief is het andere niet, als je de haas ziet, zie je niet de eend. Het vinden van de gemeenschappelijke taal is een interessante zoektocht.
Nieuw wereldbeeld
Sinds kort heb ik deze afbeelding opgenomen in de handtekening van mijn email. Het idee is tweeledig. Enerzijds wil ik collega’s aan het denken zetten, gewoon als prikkel. Met bijkomstigheid bewustwording van de verschillende perspectieven, zonder goed of fout. Daarnaast geeft het uiting aan mijn vermoeden dat er een “gestaltswitch” aankomt. Ik denk dat het huidige wereldbeeld anomalieën vertoont en er een nieuw wereldbeeld in de plaats zal komen. Men spreekt wel eens over de kantelende overheid? Geen idee wat ze daarmee bedoelen, maar ik denk dit. Ik hoop het soms ook een beetje. Ik denk dat de wijk en de inwoner daarin een meer prominente rol spelen en de overheid zich wat flexibeler, kwetsbaarder en kleiner zal opstellen. En anders houden we er toch gewoon een referendum over: ziet u de haas of de eend?
Floortje Verheul
Trainee Gebiedsmanagement at Gemeente Haarlemmermeer
