Groningen pakt de handschoen weer op in de wijken!
door Roeland van der Schaaf >>
In de raadzaal van Groningen klonk applaus toen alle raadsfracties kortgeleden unaniem akkoord gingen met de plannen voor de wijkvernieuwing in de stad. Wat gaan we doen? En vanuit welk idee? We maken vanwege een dreigend afglijden een start in vier kwetsbare wijken en breiden dit aantal dit jaar verder uit. We pakken de handschoen nadrukkelijk samen met onze corporaties en de bewoners op. Ook proberen we andere relevante partijen actief in de wijk te mobiliseren. Of dat gaat werken? Zeker, kijk maar naar de wijkdeal die we eind vorig jaar al sloten met alle betrokkenen in de wijk de Wijert.
Binnen de wijkvernieuwing werken we gezamenlijk toe naar (weer) vitale leefbare wijken met gezonde weerbare bewoners. Als leidend principe houden we vast aan de ongedeelde stad. We willen een gemeente zijn waar iedereen tot zijn recht komt en op een gelijkwaardige manier kan deelnemen aan de samenleving. In het onderwijs, op de arbeidsmarkt en op de woningmarkt. We zijn er van overtuigd dat een gemengd samengestelde wijk daarbij kan helpen. Er zijn voldoende beschikbare woningen voor meerdere doelgroepen, betaalbare woonlasten onder andere door energietransitie en een beter gespreide huisvesting van kwetsbare doelgroepen.
In onze ontwerp-omgevingsvisie en de wijkvernieuwingsplannen benoemen we de Groningse leefkwaliteit als samenbindend thema. We creëren meer groen en openbare ruimte en verbeteren de kwaliteit daarvan om participatie, ontmoeting, beleving en ieders gezondheid via een actieve levensstijl te stimuleren. Interessante bijvangst zou dan afnemende zorgconsumptie en dito zorgkosten kunnen, zelfs moeten zijn. We verwachten extra buurteffecten door versterking van het aanwezige sociale kapitaal. We verbeteren met een individuele benadering in combinatie met ondersteunende voorzieningen de ontwikkelkansen van de bewoners. Het accent ligt op opleiding en competentie-ontwikkeling voor iedereen van 0 tot 100 jaar en op activering. Gezondheid krijgt een stevig accent, vaak staat het deelname aan de samenleving in de weg. Met deze investeringen leveren we een belangrijke bijdrage aan armoedebestrijding, sociale mobiliteit en integratie. Ons plan voor de wijk Selwerd is in dat opzicht exemplarisch. Een brede coalitie van partijen en bewoners stelt in deze zogenoemde ‘Man Made Blue Zone’ als gezamenlijk motief: “alles wat we doen in Selwerd draagt bij aan de gezondheid en het welzijn van de bewoners!” Binnen het wijkbedrijf maken bewoners de eerste stappen op de arbeidsmarkt, via het project WIJS verbinden we de kennis van studenten met de vragen en noden van onze bewoners.
Hoewel misschien wetenschappelijk niet goed te bewijzen, blijven we door betere menging extra impulsen geven; door toevoeging van andere doelgroepen en door nieuwe mogelijkheden te bieden voor een wooncarrière in eigen wijk. De sociale stijgers willen we graag behouden voor de eigen wijk. Zij hebben het netwerk, zij zijn vaak de aanjagers van initiatief. Betere menging en spreiding heeft tegelijkertijd een positief effect op minderheden, waaronder vluchtelingen. Concentratie beperkt het contact met andere groepen en daarmee de taalbeheersing en de kansen op werk.
Ik geef toe, in wijken van gemengde woningtypen, leven inwoners vaak in hun eigen sociale netwerk. Om een integratie van sociale netwerken te krijgen, waarbij bewoners elkaar stimuleren en steun bij elkaar vinden, willen we daarom ook op sociaal vlak goede randvoorwaarden creëren. Dat vraagt van ons als gemeente een voortdurende contact met onze inwoners en een blijvende zoektocht naar hoe wij inwoners kunnen helpen bij het vergroten van hun sociale netwerk en hoe iedereen kan blijven meedoen. Naast een participerende overheid vraagt dit om een terugkerende overheid, bijvoorbeeld op onderwijsvlak (zie ook het advies van de onderwijsraad). Wellicht betekent dit ook een revival van het – ooit verfoeide – opbouwwerk. Dat kan op veel manieren, maar bovenal in de slipstream van de vele kansen die zich aandienen. Ik noem hier de energietransitie die we graag willen voorzien van een sociale component. Als we het toch aan de keukentafel hebben over alternatieve vormen van energiegebruik als bijdrage aan de betaalbaarheid van de woonlasten… Vanuit Groningen doen we daarom met de wijk Selwerd graag mee met het landelijke experiment ‘sociale energietransitie’ waarin we de verduurzamingsopgave verbinden met de sociale opgave, naar voorbeeld van het Canadese Toronto.
We werken aan evenwichtiger wijken wat betreft de bevolkingssamenstelling en de woningvoorraad. Daarbij hebben we niet de illusie om verschillen tussen wijken weg te nemen. Sterker, juist onderscheidende wijken zorgen er voor dat bewoners kunnen kiezen. Wel willen we eenzijdigheid en te sterke concentraties van kwetsbare personen voorkomen. Ruimere mogelijkheden voor corporaties in wijken en gebieden waar businesscases niet eenvoudig zijn rond te maken door een regionaal gedifferentieerde markttoets, kunnen daarbij helpen. Ook willen we graag flexibeler kunnen omgaan met de passendheidstoets.
Roeland van der Schaaf
Wethouder stadsontwikkeling, wonen en gebiedsgericht werken Gemeente Groningen
Dit blog verscheen eerder op www.platform31.nl.
